ISO/IEC 27001 คืออะไร?

   ในยุคที่ข้อมูลมีความสำคัญมากต่อการดำเนินธุรกิจ ความมั่นคงของข้อมูลจึงเป็นเรื่องที่ไม่สามารถมองข้ามได้ โดยเฉพาะกับข้อมูลที่เป็นข้อมูลสำคัญหรือข้อมูลส่วนบุคคล มาตรฐาน ISO/IEC 27001 ก่อตั้งขึ้นเพื่อช่วยให้ธุรกิจทั้งเล็กและใหญ่สามารถจัดการกับความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับข้อมูลได้อย่างมีประสิทธิภาพ ในบทความนี้เราจะเจาะลึกถึง ISO/IEC 27001 พร้อมอธิบายเกี่ยวกับโครงสร้าง ข้อกำหนด และวิธีการนำไปใช้ในองค์กร

ISO/IEC 27001 คืออะไร?

     ISO/IEC 27001 เป็นมาตรฐานสากลสำหรับการจัดการความมั่นคงของข้อมูล (Information Security Management System: ISMS) ที่ช่วยให้องค์กรสามารถจัดการความปลอดภัยของข้อมูลในหลากหลายด้าน เช่น ข้อมูลทางการเงิน ข้อมูลลูกค้า และข้อมูลสำคัญต่าง ๆ มาตรฐานนี้มุ่งหวังที่จะปกป้องข้อมูลจากการเข้าถึงที่ไม่ได้รับอนุญาต การทำลาย การเปลี่ยนแปลง หรือการรั่วไหล นอกจากนี้ยังช่วยให้ธุรกิจสามารถปฏิบัติตามกฎหมายและข้อบังคับต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับข้อมูลได้ มาตรฐานนี้เหมาะกับทั้งองค์กรขนาดเล็ก กลาง และใหญ่ ไม่ว่าจะเก็บข้อมูลบน Cloud หรือ On-Premise

ประโยชน์ของการทำ ISO/IEC 27001
  1. สร้างความเชื่อมั่นให้ลูกค้าและคู่ค้า การได้รับการรับรองจาก ISO/IEC 27001 คือหลักฐานว่าองค์กรมีระบบป้องกันข้อมูลตามมาตรฐานสากล ลูกค้าจะมั่นใจมากขึ้น โดยเฉพาะธุรกิจที่ต้องรับข้อมูลส่วนบุคคลหรือข้อมูลความลับทางธุรกิจ
  2. ลดความเสี่ยงด้านข้อมูล องค์กรจะสามารถระบุความเสี่ยงล่วงหน้า เช่น ความเสี่ยงจากระบบ ความเสี่ยงจากบุคลากร หรือความเสี่ยงจาก Supplier และมีแผนจัดการที่เหมาะสม
  3. ปฏิบัติตามกฎหมายด้านข้อมูลได้อย่างถูกต้อง โดยเฉพาะ PDPA หรือข้อกำหนดภายในอุตสาหกรรม เช่น Banking, Healthcare, Government
  4. พัฒนากระบวนการทำงานให้เป็นระบบมากขึ้น ช่วยลดงานซ้ำซ้อน ลดข้อผิดพลาด และเพิ่มประสิทธิภาพในทีม IT, HR, Finance หรือฝ่ายที่เกี่ยวข้องกับข้อมูลสำคัญ

องค์ประกอบสำคัญของ ISO/IEC 27001

  1. ขอบเขต (Scope)
    กำหนดว่า ISMS จะครอบคลุมระบบใดบ้าง เช่น DMS, e-Sign, ERP, HR ระบบสำนักงานใหญ่ หรือเฉพาะบางแผนก
  2. นโยบายความมั่นคงสารสนเทศ (IS Policy)
    ประกาศนโยบายจากผู้บริหาร เป็นเอกสารสั้น ๆ ที่ระบุหลักการและเป้าหมาย ISMS
  3. การประเมินความเสี่ยง (Risk Assessment)
    ระบุทรัพย์สิน → ระบุภัยคุกคาม → ประเมินผลกระทบและโอกาส → คำนวณความเสี่ยง
  4. การจัดการความเสี่ยง (Risk Treatment Plan)
    เลือกวิธีจัดการความเสี่ยง เช่น ลด, ยอมรับ, โอน, หลีกเลี่ยง
  5. Statement of Applicability (SoA)
    ระบุว่าเลือกใช้มาตรการจากแนวทางข้อใดบ้าง พร้อมเหตุผลว่าทำไมถึงใช้/ไม่ใช้
  6. การควบคุมภายใน (Controls)
    ครอบคลุม เช่น การเข้ารหัส การสำรองข้อมูล การควบคุมการเข้าถึง การจัดการเหตุการณ์ด้านความปลอดภัย
  7. เอกสารและบันทึก (Documentation & Records) คู่มือ, นโยบาย, การประเมินความเสี่ยง, แผนการรักษาความต่อเนื่อง, ผลการ audit ภายใน ฯลฯ
  8. การตรวจประเมินภายใน / การทบทวนโดยฝ่ายบริหาร ตรวจสอบกระบวนการปรับปรุง และให้ฝ่ายบริหารเห็นภาพรวมของระบบ
  9. การรับรองจากหน่วยงานภายนอก
    เมื่อองค์กรมีความพร้อม Auditor จะตรวจเอกสารและกระบวนการ หากผ่านจะออกใบรับรอง

ขั้นตอนเชิงปฏิบัติ (Practical step-by-step) ทำ ISO/IEC 27001 ให้สำเร็จในองค์กร

ระยะเวลามาตรฐาน 3–12 เดือน ขึ้นกับขนาดองค์กรและความซับซ้อนของระบบ

ขั้นที่ 1  เตรียมความพร้อมผู้บริหาร

    • ได้รับคำสั่งจากผู้บริหาร (Management Commitment) อย่างเป็นลายลักษณ์อักษร

    • ตั้งทีม ISMS (ISMS Manager / Information Security Officer) และกำหนดหน้าที่ความรับผิดชอบชัดเจน

ขั้นที่ 2 กำหนดขอบเขต (Define Scope)

    • ระบุขอบเขตเชิงภูมิศาสตร์และเชิงระบบ เช่น “ISMS ครอบคลุม DMS (zDOX), e-Sign, HR system ทั้งสำนักงานใหญ่และโรงงานนิคม A”

    • ระบุข้อยกเว้นถ้ามี

ขั้นที่ 3 จัดทำนโยบาย (Policy) และวัตถุประสงค์ (Objectives)

    • นโยบายต้องสั้น ชัดเจน และลงลายมือชื่อผู้บริหาร

    • วัตถุประสงค์แบบวัดได้ เช่น “ลด incident ที่กระทบข้อมูลลูกค้าต่อปี ≤ 2 ครั้ง” หรือ “ความพร้อมใช้งานระบบสำคัญ ≥ 99% หรือ ≥ 99.9% ”

ขั้นที่ 4  การจัดทำรายการทรัพย์สินและการประเมินความเสี่ยง

    • รวบรวมและจัดทำรายการทรัพย์สินทั้งหมด เช่น ข้อมูล, ระบบ (DMS, e-mail), ฮาร์ดแวร์, บุคลากร, รวมถึงสัญญากับผู้ให้บริการ

    • ระบุมูลค่า, เจ้าของ, สถานที่จัดเก็บ และระดับความลับ

    • ระบุความเสี่ยงต่าง ๆ และอุปสรรค → ประเมินผลกระทบ  และโอกาสเกิด  → คำนวณระดับความเสี่ยง

ขั้นที่ 5  การจัดการความเสี่ยง และจัดทำ SoA

    • สำหรับความเสี่ยงแต่ละเรื่อง ให้กำหนดว่าจะยอมรับ / ลด / โอน / หลีกเลี่ยง

    • หากเลือก “ลดความเสี่ยง” ต้องกำหนดมาตรการควบคุมที่จะใช้ และบันทึกใน SoA (Statement of Applicability)

    • หากมีมาตรการใดไม่เลือกใช้ ต้องระบุเหตุผลให้ชัดเจน

ขั้นที่ 6  ออกแบบและดำเนินการมาตรการควบคุม และเขียน SOP

จัดทำ SOP สำหรับกระบวนการสำคัญ เช่น

    • Access Management

    • Patch Management

    • Backup & Restore

    • Incident Response

    • Change Management

    • Supplier Management

      ควรมีรายการตรวจสอบ และแบบฟอร์ม เช่น ใบขอเปลี่ยนแปลงระบบ หรือรายงานเหตุการณ์

ขั้นที่ 7  การฝึกอบรมและสร้างความตระหนักด้านความปลอดภัย

    • จัดอบรมความปลอดภัยสำหรับพนักงาน เช่น การระวังอีเมลหลอกลวง, วิธีตั้งรหัสผ่านที่ปลอดภัย, วิธีจัดการข้อมูลอย่างถูกต้อง

    • บันทึกหลักฐานการอบรมเพื่อใช้ประกอบการตรวจประเมิน

ขั้นที่ 8  การติดตามผล การวัดผล และการตรวจประเมินภายใน

กำหนดตัวชี้วัด (KPIs) เช่น

    • MTTR (ระยะเวลาในการกู้คืนระบบ)

    • จำนวนเหตุการณ์ด้านความปลอดภัย

    • อัตราการอัปเดตแพตช์ของระบบ

    • อัตราการทบทวนสิทธิ์การเข้าถึง

      ทำการตรวจสอบภายใน (internal audit) เพื่อพบและแก้ไขจุดอ่อนก่อนสอบจริง

ขั้นที่ 9  การทบทวนโดยผู้บริหารและการปรับปรุง

    • นำผลลัพธ์จาก audit, เหตุการณ์ด้านความปลอดภัย, และตัวชี้วัด KPIs ไปให้ผู้บริหารพิจารณา

    • ออกแผนปรับปรุงตามหลัก PDCA (Plan-Do-Check-Act) เพื่อพัฒนา ISMS อย่างต่อเนื่อง

ขั้นที่ 10  การตรวจรับรอง

เลือกหน่วยรับรอง (Certification Body) ที่ได้มาตรฐาน

    • Stage 1 ตรวจสอบเอกสาร

    • Stage 2 ตรวจหน้างานจริง (on-site audit)

      หากพบข้อไม่สอดคล้อง (nonconformities) ต้องแก้ไขภายในเวลาที่กำหนดก่อนจึงจะได้รับใบรับรอง

ตัวอย่างการใช้งาน ISO/IEC 27001 ในองค์กรจริง

ตัวอย่างที่ โรงงานในนิคมอุตสาหกรรม (จากกระดาษสู่ดิจิทัล)

ปัญหา เอกสารสำคัญกระจัดกระจาย ไม่ผ่าน audit
ระบบที่ใช้ ได้แก่ DMS (zDOX), e-Sign, Server On-Premise

การดำเนินการ

    • จัดทำ Asset Inventory

    • กำหนดการควบคุม เช่น Encryption, Access Control

    • ทำสำรองข้อมูล Offsite และตรวจสอบ Access รายเดือน

ผลลัพธ์ เอกสารปลอดภัยขึ้น และผ่านการตรวจ Internal Audit ได้ง่ายขึ้น

 

ตัวอย่าง 2 บริการ e-Signature สำหรับลูกค้าองค์กร (Cloud SaaS)

ปัญหา  ลูกค้าต้องการใช้ e-Sign แต่บางรายมีกฎห้ามเก็บข้อมูลบน Cloud
ขอบเขต ISMS ให้แยกระบบ cloud และon-premise appliance (zDOX Appliance Box)
ขั้นตอนสำคัญ

    • SoA ระบุ controls ที่เกี่ยวข้องกับ data residency และon-premise deployment

    • ระบุข้อกำหนดในสัญญาของซัพพลายเออร์ เพื่อให้การติดตั้ง on-premise เป็นไปตาม SLA และความปลอดภัยขั้นพื้นฐาน

    • ทำการทดสอบและตรวจสอบความถูกต้อง ก่อนส่งมอบ

      ผลลัพธ์ ลูกค้าที่ห้ามใช้ cloud ยินดีรับสินค้าเพราะมี option on-premise และมีหลักฐานการทดสอบความปลอดภัย

 

ตัวอย่าง 3 ฝ่าย HR เก็บข้อมูลพนักงาน (ความลับสูง)

ปัญหา ข้อมูลพนักงาน (สลิปเงินเดือน, บันทึกการประเมิน) ต้องมีความลับสูง
ขอบเขต ISMS HR system + การแชร์ไฟล์ + e-mail ส่วนบุคคล
การดำเนินการ

    • ตั้ง classification “Confidential”

    • กำหนดการเข้าถึงแบบ Role-based + MFA

    • Audit Logs ทุกการเข้าถึงข้อมูล

ผลลัพธ์  ลดความเสี่ยงด้านกฎหมาย (PDPA) และเพิ่มความเชื่อมั่นพนักงาน

KPI ที่ควรใช้วัดผล ISO/IEC 27001

    • การจำแนกประเภททรัพย์สิน ≥ 95%
    • ความพร้อมใช้งานของระบบสำคัญ ≥ 98%
    • จำนวนเหตุการณ์ด้านความปลอดภัยลดลงปีต่อปี
    • MTTR สำหรับเหตุการณ์ร้ายแรง < 24 ชั่วโมง
    • การตรวจสอบการเข้าถึงครบ 100% ทุกไตรมาส
    • ปิดข้อบกพร่องจาก Audit ได้ ≥ 90% ภายในกำหนดเวลา

ข้อผิดพลาดที่พบบ่อยและวิธีป้องกัน

    • ขอบเขต ISMS ไม่ชัดเจน
    • ไม่มีหลักฐานผลการประเมินความเสี่ยง
    • SoA ไม่ตรงกับการปฏิบัติจริง
    • ไม่มีหลักฐานอบรม Security Awareness
    • ไม่มีการทดสอบ Incident Response หรือ BCP

เคล็ดลับช่วยผ่านการตรวจสอบภายนอก

    • เตรียม Evidence Pack ให้ครบ
    • ทำ Pre-Audit ภายในก่อน Audit จริง
    • เก็บ Logs อย่างน้อย 6–12 เดือน
    • ใช้ PDCA ปรับปรุงกระบวนการเรื่อย ๆ

บทสรุป

    • ISO/IEC 27001 ไม่ใช่แค่ชุดเอกสาร แต่คือ “ระบบบริหารความเสี่ยงข้อมูลครบวงจร”
    • เริ่มจากขอบเขตที่ชัดเจน ประเมินความเสี่ยง จัดทำ SoA และนำการควบคุมไปใช้จริง
    • การมีตัวอย่างการใช้งาน เช่น DMS, e-Sign, On-Premise Appliance ช่วยให้ผู้ตรวจประเมินเข้าใจองค์กรได้ดีขึ้น
    • องค์กรที่ทำ ISO 27001 มักได้ประโยชน์ทั้งด้านความปลอดภัย การปฏิบัติตามกฎหมาย และความเชื่อมั่นจากลูกค้า
Phachira

Share
Published by
Phachira

Recent Posts

ปลดล็อค HR ด้วยเอกสารดิจิทัล

เมื่อกระดาษไม่ตอบโจทย์อีกต่อไป...    ในอดีต แผนกทรัพยากรบุคคล (HR) มักจะถูกมองว่าเป็นหน่วยงานที่มี “ภูเขาเอกสาร” ทั้งแฟ้มสมัครงาน สัญญาจ้าง ใบลางาน ใบประเมินผลงาน ไปจนถึงแบบฟอร์มสวัสดิการต่าง ๆ เอกสารเหล่านี้มีความสำคัญแต่จัดเก็บยาก ใช้เวลาค้นหา…

1 เดือน ago

E-signature & มาตรฐาน ISO ในโรงงาน

ISO คืออะไร และมีความสำคัญอย่างไร      ISO (International Organization for Standardization) คือองค์กรระหว่างประเทศที่กำหนดมาตรฐานกลาง (International Standards) เพื่อใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาคุณภาพ ความปลอดภัย…

2 เดือน ago

ฟื้นฟูกระบวนการทำงาน ในองค์กร ให้ทันสมัยขึ้นทุกแผนก

     ในปัจจุบัน การบริหารจัดการเอกสารและกระบวนการอนุมัติเป็นหนึ่งในหัวใจสำคัญของความมืออาชีพและความโปร่งใสในองค์กร การใช้ระบบเซ็นเอกสารดิจิทัลไม่เพียงแต่ช่วยปรับเปลี่ยนแนวทางการทำงานให้ทันสมัยเท่านั้น แต่ยังเป็นเครื่องมือสำคัญในการสร้างความเชื่อมั่น รวมถึงความปลอดภัยของข้อมูล ทั้งในองค์กรและกับพันธมิตรร่วมธุรกิจ      บทความนี้ จะชี้ให้เห็นว่าการฟื้นฟูกระบวนการทำงานด้วยการใช้แอปพลิเคชันเซ็นเอกสารภายนอกองค์กร ช่วยพัฒนามาตรฐานความเป็นมืออาชีพ เพิ่มความโปร่งใส ลดความผิดพลาด…

3 เดือน ago

เพิ่มประสิทธิภาพ การทำงานในองค์กรด้วย ระบบเซ็นเอกสารดิจิทัล

     ในยุคดิจิทัลที่เทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทสำคัญในการเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตและการทำงาน ระบบเซ็นเอกสารดิจิทัลกลายเป็นเครื่องมือหลักที่องค์กรระดับมืออาชีพใช้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ กระบวนการทำงานรวดเร็วและปลอดภัยขึ้นอย่างเห็นได้ชัด 1. การเร่งรัดกระบวนการและลดเวลา      การใช้ระบบเซ็นดิจิทัลช่วยลดขั้นตอนที่ซับซ้อน เมื่อเปรียบเทียบกับการใช้เอกสารกระดาษและการเซ็นด้วยลายมือ ซึ่งมักต้องใช้เวลานานจากการพิมพ์ ส่งต่อ จนถึงการเก็บรักษา ด้วยระบบอิเล็กทรอนิกส์…

3 เดือน ago

เคล็ดลับ! เลือกใช้ระบบจัดการเอกสารที่ยืดหยุ่น และสามารถปรับใช้กับทุกแผนก

ระบบจัดการงานเอกสารที่มีความยืดหยุ่นสูง ปรับใช้ได้กับหลายแผนก      ในยุคดิจิทัลที่องค์กรต้องจัดการข้อมูลจำนวนมาก ระบบจัดการงานเอกสารเป็นเครื่องมือสำคัญที่จะช่วยให้งานดำเนินไปอย่างมีประสิทธิภาพ ระบบที่ดีจะทำให้การจัดเก็บ การค้นหา และการแบ่งปันข้อมูลเป็นเรื่องง่ายและรวดเร็ว       ปัญหาหลักคือ เอกสารในองค์กรมักมีความหลากหลายและแต่ละแผนกก็มีความต้องการเฉพาะตัว ระบบทั่วไปอาจไม่สามารถรองรับความแตกต่างนี้ได้เต็มที่ นั่นคือเหตุผลที่ระบบจัดการงานเอกสารที่มีความยืดหยุ่นสูง…

4 เดือน ago

This website uses cookies.